Scheiding

Juridische informatie: Scheiding

Wanneer ouders besluiten hun relatie te beëindigen wordt er gesproken van een scheiding*. Dit heeft vaak grote gevolgen voor de ouders en kinderen. Hierbij valt te denken aan opvoeding, financiën en de omgangsregeling met de kinderen.

Hoe ziet het ouderlijk gezag eruit na een scheiding?
Mochten beide ouders het gezag over het kind voeren dan blijft dit na de scheiding ook zo.
Heeft een van de ouders bezwaar tegen het voeren van gezamenlijk gezag, dan kan deze ouder de rechter verzoeken het gezag alleen aan hem/haar toe te wijzen. Een rechter zal dit alleen beslissen wanneer dit in het belang van het kind is. Daarnaast kunnen kinderen ouder dan 12 jaar de rechter verzoeken om het gezag aan een van de ouders toe te wijzen.

Hoe ziet een omgangsregeling eruit?
Nadat de ouders zijn gescheiden moeten beide ouders afspraken maken over de omgang tussen hen en het kind. Beide ouders moeten beslissen over belangrijke zaken als de verzorging en de opvoeding van het kind. Daarnaast moet de ouder waar het kind woont de andere ouder informeren (informatieplicht) en raadplegen (consultatieplicht) over het kind.
Lukt het beide ouders niet om samen afspraken te maken dan kan de rechter worden ingeschakeld. De gezaghebbende ouder heeft altijd recht op een omgangsregeling behalve wanneer een van de volgende punten aan de orde is:

De omgang levert ernstig nadeel op voor de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van de jeugdige.
De ouder is kennelijk ongeschikt of kennelijk niet in staat tot omgang.
Het kind (ouder dan 12) heeft zelf ernstige bezwaren tegen de omgang met zijn ouders.

Kan een omgangsregeling gewijzigd worden?
Wanneer de rechter een omgangsregeling heeft vastgesteld kan bij de rechtbank een verzoek worden ingediend tot wijziging van deze omgangsregeling. Een verzoek voor een omgangsregeling kan jaren na de scheiding nog worden ingediend. Een reden voor het wijzigen van een omgangsregeling kan een veranderde situatie van een van de ouders zijn.

Praktijkvoorbeeld
Rene is een man van 45 jaar. Toen hij 30 was heeft hij samen met zijn toenmalige vrouw Joke een dochter gekregen, Chantal. Twee jaar na de geboorte van Chantal raakte Rene in een psychose. Hij zocht hiervoor geen hulp. Door de psychoses raakte Rene zijn baan kwijt. Joke kon niet met de situatie omgaan en besloot te scheiden. Ze vroeg hierbij volledige voogdij aan over Chantal, wat haar werd toegewezen.
Rene belandde na de scheiding in de put en verloor ook zijn huis. Enkele jaren heeft hij een zwervers bestaan geleid.
Joke raakte na de scheiding in een zware depressie. Samen met haar moeder heeft ze besloten om Chantal tijdelijk in een pleeggezin te plaatsen. Bureau Jeugdzorg heeft Joke geholpen om er voor te zorgen dat Chantal in een stabiel pleeggezin werd geplaatst. Joke heeft regelmatig contact met een hulpverlener van afdeling Pleegzorg van Bureau Jeugdzorg.
In de tijd dat Chantal bij het pleeggezin verbleef heeft Joke zich laten behandelen voor haar depressie. Samen met de hulpverlener van afdeling Pleegzorg heeft zij een plan gemaakt hoe ze de opvoeding van Chantal weer op zich zou kunnen nemen.
Na anderhalf jaar is er samen met de gezinsvoogd van Bureau Jeugdzorg en de pleegouders besloten dat Joke de opvoeding weer op zich neemt.

Rene heeft, nadat hij 3 jaar dakloos was, hulp gezocht voor zijn psychosen. Hij is een periode opgenomen geweest in een psychiatrisch ziekenhuis. Daarna is hij samen met zijn hulpverlener aan de slag gegaan om weer een huis en een baan te vinden.
Momenteel woont Rene al 7 jaar zelfstandig. Hij krijgt hierbij hulp van een maatschappelijk werker. De psychoses kan Rene met behulp van medicatie goed controleren. Sinds anderhalf jaar werkt Rene fulltime bij een groothandel.

Rene zou graag weer contact willen met zijn dochter Chantal. Tussen Joke en Rene is vrijwel geen contact. Met behulp van zijn maatschappelijk werker heeft Rene contact gezocht met Joke. Joke wil echter niet dat Rene zijn dochter ziet. Chantal heeft aangegeven dat ze haar vader wel wil zien.
Rene besluit om via de rechter een omgangsregeling aan te vragen. De rechter beslist dat Rene zijn dochter eerst een aantal malen bij Joke mag bezoeken en daarna over mag gaan naar logeerweekenden, één keer in de vier weken.

In deze situatie zien we dat de moeder van het gezin zelf besluit om haar dochter in een pleeggezin te plaatsen. Dit omdat zij de situatie niet meer aan kan en verwacht dat het beste voor haar dochter is om tijdelijk in een stabiele omgeving te leven.
Als de moeder het gevoel heeft het zelf weer aan te kunnen, kan zij de zorg voor haar dochter weer op zich nemen. Dit gaat dan in overleg met de gezinsvoogd van Bureau Jeugdzorg, de pleegouders en de moeder zelf.
Later in het verhaal zien we dat de vader, die jaren geen contact heeft gehad met de dochter, graag weer contact wil. Het is mogelijk voor een ouder om jaren na de scheiding nog een omgangsregeling aan te vragen. De rechter heeft hier oren naar omdat de ouder altijd het recht heeft op contact met zijn of haar kind. Er zijn wel uitzonderingen waarbij de rechter een ouder geen contact toewijst. Bijvoorbeeld als contact met de ouder slecht zou zijn voor het kind (zowel lichamelijk als geestelijk), als de ouder niet geschikt is om het kind op te voeden of als het kind (ouder dan 12 jaar) zelf geen contact wil met de ouder